Naaktslakken kunnen een ware plaag zijn in de tuin. Ze vreten zich zonder pardon door jonge scheuten, blaadjes en bloemen heen en laten een spoor van slijm en schade achter. Wil je een slakvrije tuin en liever chemische en schadelijke bestrijdingsmiddelen vermijden? Dat kan zeker! Gelukkig zijn er milieuvriendelijke en effectieve manieren om naaktslakken te bestrijden, zonder schade aan je tuin toe te brengen.
Lokale barrières aanleggen
Een van de eenvoudigste manieren om slakken te weren, is het aanleggen van een barrière rondom je planten. Slakken houden namelijk niet van scherpe, droge oppervlakken. Denk aan cacaodoppen, koffiedik of fijngemalen eierschalen die je rondom je planten kunt strooien. Ook koperband rondom potten of verhoogde bedden werkt goed; dit geeft slakken een licht elektrisch schokje. Daarnaast kunnen houtsnippers of grind dienen als een onaangename ondergrond voor deze slijmerige indringers.
Natuurlijke middelen om slakken te weren
Sommige planten staan erom bekend dat slakken ze mijden. Door deze te combineren met kwetsbare soorten, bescherm je je tuin op natuurlijke wijze. Planten zoals lavendel, salie, rozemarijn, varens en geraniums (ooievaarsbek) zijn doorgaans onaantrekkelijk voor slakken en kunnen dus als natuurlijke afweer dienen.
Slakken lokken en vangen
Slakken zijn nachtactief en houden van vochtige, donkere plekken. Je kunt deze kennis gebruiken om ze te lokken en handmatig te verwijderen. Graaf bijvoorbeeld bierflesjes of kommetjes met bier in de grond; de geur trekt slakken aan, waarna ze erin verdrinken. Ook kun je op schaduwrijke plekken omgekeerde bloempotten of houten planken neerleggen als schuilplek. Controleer deze in de ochtend en verwijder de slakken die zich daar verzameld hebben.
Mocht je toch slakkenkorrels willen gebruiken, kies dan voor de biologische variant met ijzerfosfaat als werkzame stof. Deze zijn veilig voor huisdieren, vogels en planten, maar toch effectief tegen slakken.
Biologische bestrijding met aaltjes
Slakken bestrijden kan ook heel effectief met aaltjes tegen slakken. Het is een milieuvriendelijke en doeltreffende manier om een slakkenplaag te verminderen. Aaltjes, of nematoden, zijn microscopisch kleine, in de bodem levende wormpjes die specifiek jagen op jonge naaktslakken. Ze vormen een natuurlijke vijand en helpen de populatie biologisch terug te dringen, zonder schade aan planten, andere dieren of het bodemleven.
De aaltjes die tegen slakken worden ingezet, behoren tot de soort Phasmarhabditis hermaphrodita. Ze dringen via natuurlijke openingen de slakken binnen en infecteren ze met bacteriën die uiteindelijk fataal zijn. Binnen enkele dagen stopt de slak met eten en sterft ze af. Hoewel volwassen slakken minder gevoelig zijn, kun je door vroeg in het seizoen te behandelen — nog vóór de piek van het slakkenprobleem — veel schade voorkomen.
Het toedienen van aaltjes is eenvoudig: je mengt ze met water en giet dit over de bodem, bij voorkeur wanneer deze vochtig is en de temperatuur tussen de 5 en 20 graden ligt. Aaltjes zijn gevoelig voor droogte en UV-licht, dus breng ze het liefst ’s ochtends, ’s avonds of op een bewolkte dag aan. Houd de grond daarna licht vochtig, zodat de aaltjes zich goed kunnen verspreiden.
Ze zijn volledig natuurlijk en onschadelijk voor mensen, huisdieren, vogels en nuttige insecten. Let er wel op dat aaltjes levende organismen zijn met een beperkte houdbaarheid. Bewaar ze koel en gebruik ze binnen enkele weken na aankoop. Door ze onder de juiste omstandigheden in te zetten, geef je jonge slakken weinig kans om uit te groeien tot een plaag.
Geef je tuin slim water
Een effectieve, maar vaak vergeten manier om slakken te ontmoedigen, is door slim te bewateren. Slakken houden van vochtige omstandigheden en zijn vooral ’s nachts actief. Als je de tuin ’s avonds water geeft, blijft de bodem vochtig tot in de nacht — precies wanneer slakken op zoek gaan naar voedsel.
Door in plaats daarvan ’s ochtends water te geven, krijgt de grond de kans om overdag op te drogen. Dat maakt de omgeving minder aantrekkelijk tegen de tijd dat de slakken actief worden. Geef bovendien gericht water aan de voet van je planten in plaats van de hele tuin te besproeien. Zo blijft het bodemoppervlak droger en minder uitnodigend voor slakken. Met een kleine aanpassing in je routine kun je al een groot verschil maken.
Natuurlijke vijanden aanmoedigen
Een van de meest duurzame manieren om naaktslakken onder controle te houden, is door het natuurlijke evenwicht in je tuin te versterken. In plaats van zelf in te grijpen, kun je natuurlijke vijanden van slakken aanmoedigen om het werk voor je te doen.
- Egels, bijvoorbeeld, zijn uitstekende slakkenjagers. Ze gaan ’s nachts op pad en eten gretig slakken die zich tussen de planten verschuilen. Door een hoekje van je tuin wat rommeliger te laten — met een stapel bladeren, takken of een houtwal — bied je egels een fijne schuilplek.
- Ook kikkers en padden zijn nuttige bondgenoten. Ze eten insecten en slakken en voelen zich thuis in een vochtige, beschutte omgeving. Een kleine vijver of zelfs een schaal met water kan al helpen om deze dieren aan te trekken, vooral als er schaduwrijke beplanting of stenen in de buurt zijn.
- Vogels zoals merels, lijsters en spreeuwen zijn dol op slakken en hun eitjes. Je kunt ze naar je tuin lokken met nestkastjes of door bessenstruiken aan te planten. Zorg daarnaast voor voldoende variatie in hoogte en structuur in de tuin, zodat vogels zich veilig voelen.
- Ook insecten helpen mee: loopkevers bijvoorbeeld zijn nachtelijke roofinsecten die jagen op jonge slakken en hun eitjes. Door bladeren in de border te laten liggen en de bodem met rust te laten, geef je deze nuttige insecten een plek om te leven.
Het stimuleren van deze natuurlijke vijanden vraagt wat geduld, maar op termijn zorgt het voor een evenwichtige, gezonde tuin waarin plagen zich minder snel ontwikkelen. In plaats van telkens zelf in te grijpen, laat je de natuur haar werk doen — en dat is vaak het meest effectieve en milieuvriendelijke wapen dat je kunt inzetten.
Tot slot
Naaktslakken bestrijden hoeft echt niet ten koste te gaan van je planten of de natuur. Met slimme maatregelen, een beetje geduld en inzet kun je de balans in je tuin herstellen. Houd je tuin aantrekkelijk voor nuttige dieren en onaantrekkelijk voor slakken, en geniet weer van gezonde, bloeiende planten.